واریزه ها

زمین لغزش

حرکت و جابجایی بخشی از مواد دامنه در امتداد یک سطح گسیختگی مشخص را «لغزش» می نامیم. در لغزشهای دامنه ای تغییر شکل از نوع «برش ساده» است. لغزش انواع مختلف داشته و در هر نوع مصالحی می تواند ایجاد شود. ویژگیهای توده متحرک و شکل سطح گسیختگی معمولا به عنوان عوامل طبقه بندی لغزشها بکار گرفته می شوند.

● انواع لغزشهای دامنه ای:...

برای مطالعه ی بیشتر به ادامه ی مطالب مراجعه کنید..

● انواع لغزشهای دامنه ای

الف) لغزش انتقالی یا ساده

در لغزش انتقالی ، توده ای از مواد به روی یک سطح کم و بیش مسطوی به سمت پایین دامنه می لغزند. شرایط زمین شناسی و در راس آن وجود ناپیوستگیهای ساختی دارای جهتیابی مناسب ، از جمله عوامل ایجاد یک لغزش انتقالی است.

ب) لغزش دایره ای یا چرخشی

لغزش دایره ای یا چرخشی عمدتا در دامنه های خاکی و خرده سنگی طبیعی و مصنوعی و به مقدار کمتر در دامنه هایی که از سنگ خرد شده یا ضعیف و هوازده ساخته شده اند، دیده می شود. در این حالت گسیختگی در راستای سطوحی منحنی و قاشقی شکل ، که حداکثر تنش برشی را تحمل می کنند، صورت می گیرد. برای ایجاد یک لغزش دایره ای معمولا نیاز به شرایط زمین شناسی ویژه و گسستگیهای ساختی نیست.

ج) لغزش مسطوی در سنگ

این نوع لغزش انواع مختلفی دارد. از آن جمله است لغزش یک یا چند واحد سنگی در امتداد یک یا چند سطح مسطوی ، سر خوردن یک قطعه کوچک یا ورقه ای از سنگ به روی دامنه ، لغزش توده عظیمی از سنگ و سرانجام لغزش گوه ای در امتداد فصل مشترک دو صفحه متقاطع.

در این نوع لغزش توده ای قاشقی شکل از سنگ ، بر اثر لغزش در امتداد سطحی استوانه ای ، گسیخته می شود. ایجاد ترکهایی در راس بخش ناپایدار و برآمدگیهایی در پاشنه آن نشانه های حرکات آغازین اند. پس از گسیختگی نیز معمولا پرتگاهی در بالای دامنه و به هم ریختگیهایی در پایین آن متساعد می شود. افزایش شیب دامنه ، هوازدگی و نیروهای آب نشستی از دلایل اصلی این نوع لغزشند.

لغزش چرخشی در سنگهای سخت یکپارچه دیده نمی شود. در مقابل درستیهای دریایی و دیگر سنگهای نرم ، همچنین در سنگهای رسوبی لایه لایه به شدت درزدار و دارای لایه های ضعیف ، فراوان ایجاد می شود. شیب طبیعی شیلهای دریایی متورم شونده و به شدت ترکدار ، کم و پایدارسازی آنها معمولا مشکل است. این نوع گسیختگیها معمولا پیشرونده و وسیع اند.

لغزش چرخشی در خاک

رایجترین نوع لغزش در خاک ، حرکت چرخشی یک یا چند قطعه از آن در امتداد سطوح استوانه ای است.

● شرایط مناسب برای لغزش مسطوی

۱) سنگهای لایه لایه رسوبی که شیبشان به سمت خارج دامنه و مقدار آن مساوی یا کمتر از شیب دامنه است.

۲) گسل ها ، درزها و فولیاسیونهایی که سطوح ضعیف ممتدی را ساخته و سطح دامنه را قطع می کنند.

۳) درزهای متقاطع که گسیختگیهای گوه ای را می سازند.

۴) سنگ سخت و درزدار که سر خوردن قطعات سنگ را به همراه دارد.

۵) پوسته پوسته شدن در توده های گرانیتی که سرخوردن ورقه هایی از سنگ را باعث می شود.

چ) لغزش چرخشی در سنگ

علل اصلی لغزش چرخشی در خاک

● نیروهای آب نشستی

▪ افزایش شیب دامنه

▪ ساختهای قبلی باقیمانده در خاک برجا

لغزشهای چرخشی از ویژگیهای رسوبات نسبتا صخیم خاک چسبنده و بدون سطوح ضعیف است. عمق سطح گسیختگی وابسته به شرایط زمین شناسی است. لغزشهای عمیق در زمینهای رسی و لغزشهای کم عمق در واریزه ها انجام می شود. نشانه های اولیه این نوع لغزش ، ترکهای کششی در راس و برجستگیهای در قاعده دامنه است.

● گسترش جانبی و گسیختگی متوالی

نوعی گسیختگی صفحه ای است که سنگ و خاک دیده می شود. در اینجا مواد در امتداد یک سطح ضعیف بطور جانبی تحت تنش قرار گرفته و متوالیا بصورت قطعاتی می شکنند. علل اصلی این نوع لغزش عبارت است از نیروهای آب نشستی و افزایش شیب و ارتفاع دامنه. این نوع گسیختگی را معمولا نمی توان با روشهای ریاضی پیش بینی کرد. زیرا از قبل نمی توان محل تشکیل اولین ترک و در نتیجه اولین قطعه را مشخص کرد. با این حال ، چون در انواع خاصی از سنگ و خاک ایجاد می شود، تشخیص حالات ناپایدار بالقوه امکان پذیر است. گسترش جانبی معمولا به تدریج توسعه یافته و می تواند حجم زیادی داشته باشد.

این نوع گسیختگی در دره رودها رایج است و بطور مشخصی در رسهای سخت شکاف دار ، شیلهای رسی و لایه های افقی یا کم شیب ، که حاوی مناطق ضعیف ممتدی هستند، دیده می شود. واریزه هایی که به روی خاک برجا یا سنگ دارای شیب ملائم قرار گرفته اند، متوالیا بصورت گسترش جانبی گسیخته می شوند. نشانه این نوع گسیختگی در مراحل آغازین ترکهای کششی است، البته در برخی شرایط مثل بارگذاری ناشی از زمین لرزه ، ممکن است ناگهانی باشد. در خلال گسترش پیشرونده ، ترکهای کششی بار شده و پرتگاههایی ایجاد می شود. گسیختگی نهایی ممکن است تا سالها اتفاق نیافتد.

● لغزش واریزه

این نوع لغزش به حرکت توده ای از خاک ، یا خاک و قطعات سنگ که بطور یکجا یا در واحدهای جداگانه در روی یک سطح مسطوی پرشیب می لغزند، اطلاق می شود. این لغزش اغلب حالت پیشرونده داشته و ممکن است به بهمن یا جریان منتهی شود. علل اصلی لغزش واریزه ای عبارتست از افزایش نیروی آب نشستی و شیب دامنه. این نوع لغزش در جاهایی که واریزه ها یا خاک برجا به روی سطح شیبدار و نسبتا کم عمق سنگی قرار گرفته باشد، ایجاد می شود. آغاز حرکت در این نوع لغزش هم با ترکهای کششی مشخص می شود.

................................................................................................................................................

زمین لغزش      

حرکت و جابجایی بخشی از مواد دامنه در امتداد یک سطح گسیختگی مشخص را «لغزش» می‌نامیم. در لغزشهای دامنه‌ای تغییر شکل از نوع «برش ساده» است. لغزش انواع مختلف داشته و در هر نوع مصالحی می‌تواند ایجاد شود. ویژگیهای توده متحرک و شکل سطح گسیختگی معمولا به عنوان عوامل طبقه بندی لغزشها بکار گرفته می‌شوند.

انواع لغزشهای دامنه‌ای

لغزش انتقالی یا ساده

در لغزش انتقالی ، توده‌ای از مواد به روی یک سطح کم و بیش مسطوی به سمت پایین دامنه می‌لغزند. شرایط زمین شناسی و در راس آن وجود ناپیوستگیهای ساختی دارای جهتیابی مناسب ، از جمله عوامل ایجاد یک لغزش انتقالی است.

لغزش دایره‌ای یا چرخشی

لغزش دایره‌ای یا چرخشی عمدتا در دامنه‌های خاکی و خرده سنگی طبیعی و مصنوعی و به مقدار کمتر در دامنه‌هایی که از سنگ خرد شده یا ضعیف و هوازده ساخته شده‌اند، دیده می شود. در این حالت گسیختگی در راستای سطوحی منحنی و قاشقی شکل ، که حداکثر تنش برشی را تحمل می کنند، صورت می‌گیرد. برای ایجاد یک لغزش دایره‌ای معمولا نیاز به شرایط زمین شناسی ویژه و گسستگیهای ساختی نیست.

لغزش مسطوی در سنگ

این نوع لغزش انواع مختلفی دارد. از آن جمله است لغزش یک یا چند واحد سنگی در امتداد یک یا چند سطح مسطوی ، سر خوردن یک قطعه کوچک یا ورقه‌ای از سنگ به روی دامنه ، لغزش توده عظیمی از سنگ و سرانجام لغزش گوه‌ای در امتداد فصل مشترک دو صفحه متقاطع.

شرایط مناسب برای لغزش مسطوی

سنگهای لایه‌لایه رسوبی که شیبشان به سمت خارج دامنه و مقدار آن مساوی یا کمتر از شیب دامنه است.

گسل‌ها ، درزها و فولیاسیونهایی که سطوح ضعیف ممتدی را ساخته و سطح دامنه را قطع می‌کنند.

درزهای متقاطع که گسیختگیهای گوه‌ای را می‌سازند.

سنگ سخت و درزدار که سر خوردن قطعات سنگ را به همراه دارد.

پوسته پوسته شدن در توده‌های گرانیتی که سرخوردن ورقه‌هایی از سنگ را باعث می‌شود.

لغزش چرخشی در سنگ

در این نوع لغزش توده‌ای قاشقی شکل از سنگ ، بر اثر لغزش در امتداد سطحی استوانه‌ای ، گسیخته می‌شود. ایجاد ترکهایی در راس بخش ناپایدار و برآمدگیهایی در پاشنه آن نشانه‌های حرکات آغازین‌اند. پس از گسیختگی نیز معمولا پرتگاهی در بالای دامنه و به هم ریختگیهایی در پایین آن متساعد می‌شود. افزایش شیب دامنه ، هوازدگی و نیروهای آب نشستی از دلایل اصلی این نوع لغزشند.

لغزش چرخشی در سنگهای سخت یکپارچه دیده نمی‌شود. در مقابل درستیهای دریایی و دیگر سنگهای نرم ، همچنین در سنگهای رسوبی لایه‌لایه به شدت درزدار و دارای لایه‌های ضعیف ، فراوان ایجاد می شود. شیب طبیعی شیلهای دریایی متورم شونده و به شدت ترکدار ، کم و پایدارسازی آنها معمولا مشکل است. این نوع گسیختگیها معمولا پیشرونده و وسیع اند.

لغزش چرخشی در خاک : رایجترین نوع لغزش در خاک ، حرکت چرخشی یک یا چند قطعه از آن در امتداد سطوح استوانه‌ای است.

علل اصلی لغزش چرخشی در خاک

نیروهای آب نشستی

افزایش شیب دامنه

ساختهای قبلی باقیمانده در خاک برجا

لغزشهای چرخشی از ویژگیهای رسوبات نسبتا صخیم خاک چسبنده و بدون سطوح ضعیف است. عمق سطح گسیختگی وابسته به شرایط زمین شناسی است. لغزشهای عمیق در زمینهای رسی و لغزشهای کم عمق در واریزه‌ها انجام می‌شود. نشانه‌های اولیه این نوع لغزش ، ترکهای کششی در راس و برجستگیهای در قاعده دامنه است.

گسترش جانبی و گسیختگی متوالی

نوعی گسیختگی صفحه‌ای است که سنگ و خاک دیده می‌شود. در اینجا مواد در امتداد یک سطح ضعیف بطور جانبی تحت تنش قرار گرفته و متوالیا بصورت قطعاتی می‌شکنند. علل اصلی این نوع لغزش عبارت است از نیروهای آب نشستی و افزایش شیب و ارتفاع دامنه. این نوع گسیختگی را معمولا نمی‌توان با روشهای ریاضی پیش بینی کرد. زیرا از قبل نمی‌توان محل تشکیل اولین ترک و در نتیجه اولین قطعه را مشخص کرد. با این حال ، چون در انواع خاصی از سنگ و خاک ایجاد می‌شود، تشخیص حالات ناپایدار بالقوه امکان پذیر است. گسترش جانبی معمولا به تدریج توسعه یافته و می‌تواند حجم زیادی داشته باشد.

این نوع گسیختگی در دره رودها رایج است و بطور مشخصی در رسهای سخت شکاف‌دار ، شیلهای رسی و لایه‌های افقی یا کم شیب ، که حاوی مناطق ضعیف ممتدی هستند، دیده می‌شود. واریزه‌هایی که به روی خاک برجا یا سنگ دارای شیب ملائم قرار گرفته‌اند، متوالیا بصورت گسترش جانبی گسیخته می‌شوند. نشانه این نوع گسیختگی در مراحل آغازین ترکهای کششی است، البته در برخی شرایط مثل بارگذاری ناشی از زمین لرزه ، ممکن است ناگهانی باشد. در خلال گسترش پیشرونده ، ترکهای کششی بار شده و پرتگاههایی ایجاد می‌شود. گسیختگی نهایی ممکن است تا سالها اتفاق نیافتد.

لغزش واریزه

این نوع لغزش به حرکت توده‌ای از خاک ، یا خاک و قطعات سنگ که بطور یکجا یا در واحدهای جداگانه در روی یک سطح مسطوی پرشیب می‌لغزند، اطلاق می‌شود. این لغزش اغلب حالت پیشرونده داشته و ممکن است به بهمن یا جریان منتهی شود. علل اصلی لغزش واریزه‌ای عبارتست از افزایش نیروی آب نشستی و شیب دامنه. این نوع لغزش در جاهایی که واریزه‌ها یا خاک برجا به روی سطح شیبدار و نسبتا کم عمق سنگی قرار گرفته باشد، ایجاد می‌شود. آغاز حرکت در این نوع لغزش هم با ترکهای کششی مشخص می‌شود.

جریان های واریزه (DebrisFlow)به شدت خطرناک اند. آنها می توانند خیلی سریع، فواصل طولانی را طی کرده و دره ها را کاملا پر کنند.

تعریف جریان واریزه

جریان واریزه یک توده متحرک از گل روان، ماسه، خاک، سنگ و آب است که تحت تاثیر جاذبه و نیروی ثقل به پایین سطح شیب دار حرکت می کند.به عبارت صحیح در یک جریان واریزه، مواد متحرک باید روان و مستعد جریان یافتن باشند و حداقل 50 درصد مواد باید قطعاتی به اندازه ماسه و یا بزرگ تر باشند.

برخی از جریان های واریزه ای بسیار سریع هستند و این جریان ها هستند که بسیار مورد توجه اند.در مناطقی که شیب ها بسیار تند هستند سرعت جریان ها می تواند تا 160 کیلومتر در ساعت برسد. به هر حال، بسیاری از جریان های واریزه ای بسیار آهسته هستند و بر روی شیب ها با سرعت 30 تا 60 سانتی متر در سال به پایین می خزند.

مناطق سر چشمه جریان واریزه اغلب با آبراهه های پرشیب وابستگی دارند، و نهشته های جریان واریزه ای معمولا در مخروط افکنه های واریزه ای مصب این آبراهه ها یافت می شوند.

مخاطرات جریان واریزه ای

سرعت و حجم جریان های واریزه ای آنها را بسیار خطرناک می سازند. همه ساله، در دنیا، افراد زیادی بوسیله ی جریان های واریزه ای کشته می شوند. این فاجعه می تواند با شناخت مناطق مستعد ایجاد جریان واریزه، آموزش مردمی که در آن مناطق زندگی می کنند، نظارت کردن بر آنها، محدود کردن توسعه ی مناطق مستعد، و اجرای برنامه های کاهش بار جریان های واریزه ای کنترل شود.

شرایط مورد نیاز برای ایجاد یک جریان واریزه:

مناطق مستعد برای یک جریان واریزه ای باید دارای شرایط زیر باشند:

-          یک شیب بسیار تند

-          ذخیره ی فراوانی از واریزه های سست و غیر چسبنده

-          منبع رطوبت فراوان

-          فقدان پوشش گیاهی

شناخت مناطقی که جریان های واریزه ای قبلا در آنها اتفاق افتاده اند و یا شرایط ذکر شده ی بالا در آنها وجود دارد، اولین مرحله از یک برنامه ی کاهش خطرات یک جریان واریزه است.

جریان واریزه، زمین لغزش و روانه گل

جریان های واریزه ای با زمین لغزش ها تفاوت دارند زیرا آنها از قطعات سست و غیر چسبنده تشکیل شده اند که آزادانه درون جریان جابجا می شوند در حالیکه یک لغزش شامل بلوک یکپارچه و چسبنده ای از مواد است که بر روی یک سطح گسیختگی می لغزند.

یک جریان گل متشکل از گل و آب است، در حالیکه جریان واریزه قطعات درشت تری به همراه دارد. حداقل 50 درصد جریان واریزه از قطعاتی در اندازه ماسه و بزرگ تر تشکیل شده است.

                       .....................................................................................

علل بروز جریان واریزه:

جریان های واریزه می توانند بوسیله حالت های بسیار متنوعی ایجاد شوند که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می شود:

-          افزایش رطوبت: یک جریان ناگهانی آب حاصل از بارش سنگین باران، یا ذوب سریع برف می تواند در یک دره پر شیب به راه افتاده و واریزه های انباشته شده در آن را که برای حرکت به اندازه کافی سست هستند به جریان اندازد. آب به درون واریزه ها رسوخ کرده، مواد را لیز کرده، بر وزن آنها افزوده و یک جریان به راه می اندازد.

-          جدا شدن از تکیه گاه: جریان آب اغلب مواد را در راستای دیواره های طرفین مسیر خود می فرساید. این فرسایش می تواند ستبرای مواد اشباع شده انباشته شده بر روی دیواره های دره را کاهش داده، از وزن آنها کاسته و از میزان اتصال مواد به قاعده ی شیب بکاهد. این حالت می تواند یک جریان واریزه ای ناگهانی به راه اندازد.

-          گسیختگی نهشته های زمین لغزش قدیمی: برخی از جریان های واریزه ای از زمین لغزش های قدیمی نشات می گیرند. زمین لغزش های قدیمی ممکن است توده هایی ناپایدار را بر روی شیب های تند قرار داده باشند. یک جریان آب برفراز یک زمین لغزش قدیمی می تواند مواد لغزشی را روان کرده و یا با فرسایش در قاعده از میزان اتصال مواد به قاعده ی شیب بکاهد. هر یک از این دو می توانند یک جریان واریزه به راه اندازند.

-          آتش سوزی یا قطع درختان: برخی از جریان های واریزه ای بعد از آتش سوزی هایی اتفاق می افتند که گیاهان روییده بر روی شیب های تند را سوزانده اند. و یا بعد از قطع درختان و از بین بردن پوشش گیاهی رخ می دهند. قبل از سوختن یا قطع گیاهان ریشه ی آنها خاک را بر روی شیب نگه داشته و آب را از خاک بیرون می کشند. کم شدن اتصال خاک به بستر زیرین و افزایش رطوبت می تواند نتیجه از بین رفتن پوشش گیاهی باشد. بارانی که قبلا توسط گیاهان جذب می شد اکنون به سرعت بر روی شیب به راه می افتد. مقدار مناسبی از بارندگی بر روی زمین سوخته می تواند یک جریان واریزه ی بزرگ به راه اندازد.

-          فوران آتشفشانی: یک فوران آتشفشان می تواند به سرعت مقدار زیادی برف و یخ انباشته شده بر روی دامنه ی آتشفشان را ذوب کند. جریان ناگهانی آب می تواند نهشته های آذرآواری و خاکستر را برداشته و به پایین آتش فشان جریان یابد و آنها را به سرعت به سوی پایین دست تا مسافت های دور حمل نماید. در جریان فوران آتشفشان کوتوپاکسی (Cotopaxi) در اکوادور در سال 1877، جریان واریزه ای با سرعت متوسط 27 کیلومتر در ساعت در یک دره به راه افتاد و تا 300 کیلومتر دورتر جریان داشت. جریان های واریزه ای یکی از مرگ آور ترین حملات ناگهانی آتشفشان هاست.

...............................................................................................................

دیدکلی

در جاهایی که مواد سازنده دامنه ، دارای مشخصات مکانیکی یک ماده خمیرسان ، یک سیال غلیظ یا یک مایع حقیقی‌اند. حرکات دامنه‌ایمی‌تواند به صورت جریانی باشد. در یک جریان ناتمام ، ذرات جسم در ضمن حرکتنسبت به هم جابجا می‌شوند. جریانها ممکن است با هر سرعتی اتفاق افتاده ومولد درگیر در حرکت ممکن است دارای مقادیر متغیریآب باشند. سرعت حرکت در یک جریان به مقدار آب ،شیب دامنه، نوع مواد درگیر و شرایط آب و هوایی وابسته است. خزش در سنگ و خاک ، بهمن، خرده سنگها ، جریان گل ، جریان ماسه ، جریانهای ثقلی در بستردریاها واقیانوسها وجریان رودخانه‌اینمونه‌هایی از حرکات جریانی‌اند.

انواع حرکات جریانی بصورت اجمالی در زیر بررسی می‌شوند.

بهمن واریزه

به حرکت بسیار سریع خرده‌های سنگ و خاک اطلاق می‌شود که طی آنگیاهان و همه مصالح سست خاکی و سنگی در امتداد یک سطح سنگی مشخص یا نامشخص بهپایین دست حرکت می‌کنند. علل اصلی بهمن واریزه عبارت است از : نیروهای آبنشستی زیاد ، بارندگیهای شدید ، ذوب برفها ، لغزش برفها ،زمین لرزه ، خزش و تسلیم تدریجی لایه‌های سنگی است. بهمن واریزه از ویژگیهایزمینهای کوهستانیپرشیب از جنس خاکهای برجا یا سنگهای به شدت شکاف‌دار است. بهمن واریزهمعمولا بطور ناگهانی ایجاد می‌شود و خرده‌های سنگ ممکن است تا مسافتیفراتر از پای دامنه پیش بروند.

جریان واریزه

جریان واریزهمشابه بهمن واریزه است، با این تفاوت که مقدار آب در جریان واریزه به حدیاست که باعث جریان آن می‌شود. تفکیک این دو نوع جریان از یکدیگر بسیارمشکل است. علل اصلی جریان واریزه عبارت از بارندگیهای شدید باعث جابجاییخرده‌ها و ذرات ، تا مسافات طولانی می‌شود.

جریان تکه‌های سنگ

توده سنگ ممکن است بطور ناگهانی شکسته شده و با سرعتی زیاد به سمتپایین دامنه حرکت کند. علت این امر می‌تواند گسیختگی ناگهانی یا لایه یابخش ضعیف در بخشهای پایین‌تر دامنه باشد، که حایل بخشهای بالاتر را از بینمی‌برد. این تضعیف ممکن است بر اثرهوازدگی، یخ زدن یاحفاریباشد. این نوع گسیختگی ناگهانی و غیر قابل پیش‌بینی است و می‌تواند فاجعهآمیز باشد. مساعدترین شرایط برای این نوع حرکت عبارت از دامنه‌های مرتفع وپرشیب توده‌های سنگی درزدار است. این نوع حرکت را می‌توان «جریان سنگ خشک» نیز نام داد.

جریان خاک و گل

این جریان عبارت است از توده‌ای از خاک اشباع شده که به صورت یک سیال غلیظ حرکت می‌کند. فشارهای بالای هوا یا آب منفذی ناشی ازبارگذاریتوسط زمین لرزه ، شسته شدن نمکها از رسهای دریایی که باعث افزایش حساسیتآنها می‌شود، بارندگی شدید به روی خاکی که یخهایش در حال ذوب شدن است وبالاخره افت ناگهانیسیلاب ، از دلایل ایجاد جریان خاک و گل‌اند. این جریانها بطور ناگهانی و بدوناخطار قبلی صورت گرفته و می‌تواند منطقه وسیعی را متاثر ساخته و نتایجفاجعه باری را به همراه داشته باشند. جریانهای گلی معمولا پس ازبارندگیهای شدید در دره‌ها و نقاط مستعد آغاز به حرکت می کنند.

اینجریانها در طی حرکت با تخریب و کندن مواد بسترشان غلیظ‌تر می‌شوند برخی ازجریانها گلی ، که قطعات سنگی بزرگ را نیز با خود حمل می‌کنند، از قدرتتخریبی زیادی برخوردارند. در نواحی صحرایی نیز پس از بارش رگبارهای شدیدممکن است جریانهای گلی ایجاد شود. همین پدیده در اطرافآتشفشانهای جوان و فعال، که محدوده اطراف مخروط آنها با خاکستر پوشیده شده است، نیز دیده می‌شود. توسط جریانهای گلی مواد می‌توانند تا مسافتهای دور حمل شوند. این جریانهاپس از رسیدن به دشتها و نواحی مسطح سرانجام از حرکت باز می‌ایستد و پس ازخشک شدن به صورت لایه نسبتا نازکی در سطح زمین باقی می‌مانند.

خزش

به تغییر شکلهای کند و معمولا سطحی دامنه‌ای اطلاق می شود. خزشها توسطنیروی گرانشی مواد و نیروی آب نشستی ایجاد شده و خود نشانه‌ای از شرایط مناسب برایتوسعه لغزش‌اند. خزش از ویژگیهای مصالح چسبنده و توده‌های سنگی نرم دردامنه‌های نسبتا پرشیب ، تا کاملا پرشیب است. نشانه‌های سطحی خزش عبارتاند از برجستگیهای موازی سطح دامنه ، جابجا شدن راهها و مسیرهای خطی دیگر، خم شدن تیرها و نرده‌ها وتنه درختان. جریانهای با سرعت کم معمولا محدود به تغییر شکل خمیرسان است. جابجاییهایکلی ناشی از خزش معمولا کم است و در مسافتهای کوتاه انجام می‌شود. موادیرا که بر اثر یکی از مکانیسمهای ریزش ، لغزش و جریان در پای دامنه تجمعحاصل می‌کنند «واریزه» می‌نامیم.

نشانه‌های تشخیص واریزه‌های حاصل از تجمع مواد ریزشی درصحرا

• از ذرات ریز و درشت معمولا ناپیوسته درست شده و وضعی درهم دارند.
• ذرات معمولا گوشه‌دار است.
• فاقدلایه‌بندیو دیگر ساختهای رسوبی‌اند.
• معمولا در پای پرتگاهها ودامنه کوههادرست می شوند.
• با دور شدن از ارتفاع مجاور از ضخامتشان کاسته می شود.
• جنس واریزه‌ها مشابه موادی است که دامنه مجاور را ساخته است.

واریزه‌ها معولا مصالحی نامناسب برای کارهای مهندسی‌اند. زیرابه شدت تراکم ناپذیرند، قابلیت باربری کمی دارند و بر اثر بارهای واردهنشستهای متفاوتی را تحمل می‌کنند. مقاومت برشیواریزه‌ها کم است و بر اثربارگذاریاضافی یا لرزش گسیخته می‌شوند